Akty notarialne zalicza się do zasadniczych dokumentów formalnych, dzięki którym dokładnie zostaje wskazana czynność prawna. Przygotowuje się je wówczas, kiedy zdecydowanie domagają się tego akty prawne lub jeżeli dwie osoby okazują taką chęć. Od owych dwóch składników uzależniona jest sama struktura konkretnego aktu notarialnego, która może być zastrzeżona w kilku przypadkach:
W postaci aktu notarialnego mogą zostać napisane ponadto testamenty – inaczej rozporządzania dorobkiem przed śmiercią, jednak nie jest to obowiązkowo wymagane przez przepisy prawa – za wyjątkiem art. 73 par. 2 k.c. Testamenty są nieważne, kiedy Spadkodawcy wcale nie są w stanie w racjonalny sposób zaprezentować swojej woli bądź przedsięwziąć decyzji oraz swobodnie wyrazić woli. Taka sytuacja ma miejsce też, gdy zachodzą poszlaki, aby Następcy opracowali dokument danej zawartości albo rozporządzili swoim majątkiem pod wpływem groźby. Oryginały wszystkich aktów notarialnych są gromadzone w w biurze notariusza i tam muszą być chronione. Stronom i innym upoważnionym osobom notariusz przekazuje wypisy, które mają taką samą skuteczność prawną jak oryginał. Wypis aktu notarialnego musi być zupełnym powieleniem oryginału. Notariusz zabezpiecza go pieczątką i odręcznym podpisem. Wypis, którego liczba arkuszy jest większa niż jeden, musi wypełniać poniższe warunki:
Każdorazowa pobierana przez notariusza zapłata jest określana poprzez odpowiednie ustawy: Ustawę z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawę o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 roku, Ustawę z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach i opłatach sądowych w sprawach cywilnych oraz – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Zatem notariusz nie może egzekwować zawyżonej stawki od Klientów, albowiem jest funkcjonariuszem społecznym i zawsze musi pracować w sprawie bezpieczeństwa obrotu prawnego. Do jego kluczowych czynności prawnych przynależy przygotowywanie aktów notarialnych, świadectw spadkobrania, świadectw (daty okazania dokumentu, zgodności odpisu, wyciągu bądź kopii z przedłożonym dokumentem, własnoręczności podpisu, pozostawania osoby przy życiu czy w konkretnym miejscu), rejestrowanie protokołów (przykładowo. spółek), doręczanie oświadczeń, zabieranie do magazynowania papierów wartościowych, dokumentów i pieniędzy, tworzenie wypisów, odpisów i wyciągów np. testamentów, przygotowywanie protestów weksli oraz czeków, tworzenie wzorów aktów, oświadczeń oraz pozostałych dokumentów. Należności notarialne można rozbić na: taksę notarialną, opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz podatek od spadków oraz darowizn.
Taksa notarialna to podstawa, inaczej wartość przedmiotu czynności prawnej plus odsetek od nadwyżki. Innymi słowy, górna wysokość stawki, którą dostaje notariusz za zrealizowanie konkretnej czynności prawnej. Dla wartości obiektu czynności notarialnej do 3.000 zł wynosi ona 100 zł, ponad 3.000 do 10.000 zł – 100 zł plus 3% nadwyżki ponad 3.000 zł, ponad 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł i 2% nadwyżki ponad 10.000 zł, ponad 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł i 1% nadwyżki powyżej 30.000 zł, ponad 60.000 zł do 1.000.000 – 1.010 zł plus 0,4% nadwyżki ponad 60.000 zł, wyżej niż 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770zł oraz 0,2% nadwyżki powyżej 1.000.000 zł, ponad 2.000.000 zł – 6.770 zł i 0,25% nadwyżki powyżej 2.000.000 zł (z zastrzeżeniem, że nie będzie to więcej niż 10.000 zł, zaś w sytuacji, gdy czynności przeprowadzanych w I grupie podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadku i darowizn, nie więcej niż 7.500 zł). Dokładny cennik najistotniejszych kwot notarialnych – wysokości należności sądowych, podatku od spadków oraz darowizn i wielkość podatku od czynności cywilnoprawnych – można odnaleźć pod linkiem: Notariusze Toruń